AMACI
Çocukluğa verilen anlam ve toplumun çocuğa bakış açısı, yaşanan sosyal, ekonomik ve kültürel gelişmeler sonucu zaman içinde değişmiştir. Çocukluğun hiç tanınmadığı, çocuğa özgü algılama ve yüklemelerin olmadığı Ortaçağ döneminden, hukuksal, toplumsal, eğitsel kurumlar içinde korunmaya alınan bir çocukluk kavramına geçiş, insanlık tarihinin dört asırını almıştır. Bununla birlikte, birçok alanda çocuk hak ve özgürlükleri günümüzde de yeterince korunamamıştır. Nitekim, tarihsel süreç içinde yaşanan hukuki, toplumsal ve siyasal gelişmeler çocuk hakları kavramını ön plana çıkarmış ve bu yönde düzenlemelerin yapılmasına yol açmış olsa da çocukluk, günümüzde küreselleşme sürecinin derinleştirdiği eski ve yarattığı yeni sorun alanları ile karşı karşıyadır. Aynı zamanda çocukluk olgusu da küreselleşme sürecinin yaratısı olan popüler kültürün etkisi ile önemli bir değişim geçirmektedir. Dolayısıyla bilim kurumları olarak üniversitelerin üzerine düşen görev, bu değişimi sosyolojik, antropolojik ve tarihsel ve psikolojik yönleri ile açıklamak ve değişimin ortaya çıkardığı sorunları ortaya koymaktır. Üniversitelerin bu amacı gerçekleştirmesi de kuşkusuz çocukluk olgusu ve çocukluk kültürünün tüm yönleri ile ele alınması araştırılması ve bu yöndeki verilerin ortaya konulması ile mümkün olacaktır. Ne var ki, ülkemizde çocukluk olgusu ile ilgili tarihi, sosyolojik, ve kültürel araştırma pogramları oldukça sınırlıdır.
İnsanı temel inceleme alanı yapan sosyal bilimlerin kuşkusuz insanın sorunlarına duyarsız kalması bilim ahlakı gereği beklenemez. Bilimden beklenen, olaylar ve olgular hakkında bilgi elde ettikten sonra bunu insana, haliyle topluma faydalı olacak şekilde kullanmasıdır. Dolayısıyla birer bilim kurumu olan üniversitelerin yapması gereken de yaptığı araştırmalar sonunda elde ettiği bilgiler ışığında toplumun yaşadığı sorunlara çözüm sunmasıdır. Bu bakımdan Çocuk Hakları Yüksek lisans Programı çalışmaları ile, öncelikle, çok sayıda sorunun yaşandığı çocuk hakları alanına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Çocuk hakları, konulara ve sorunlara çok boyutlu bir yaklaşılması gereken ve bu nedenle disiplinler arası çalışmayı zorunlu kılan bir bilimsel alandır. Çocuk Hakları ABD, bu ihtiyacın giderilmesi amacıyla “çocuğun gelişimsel özelliklerini, ihtiyaçlarını, toplumun ve devletin çocuklarla kurduğu ilişkiyi de” içine alacak bir şekilde tasarlanmıştır. Anabilim Dalı 2019 Güz döneminde 13 tezsiz yüksek lisans öğrencisi ile eğitime başlamış olup bundan sonra ki dönemde hem tezli hem de tezsiz programa öğrenci alacaktır.
Programın genel amacı sağlık, eğitim ve sosyal alanlarda görev alacak 0-18 yaş grubu çocuk ve ergenlerin gelişimlerine kakı sağlayacak, aile danışmanlığı yapabilecek, gelişimsel destek programları hazırlayıp uygulayabilecek, araştırma ve uygulama projelerinde görev alabilecek, teknolojik, bilimsel yöntem ve teknikleri kullanan, etik değerlere bağlı Türkiye’de, Çocuk hakları ve kültürü alanında eğitici, araştırmacı ve sosyal politika çalışmalarına katkı verecek Bilim Uzmanı yetiştirmektir. Bu amaç doğrultusunda program çıktıları şunlardır.
- Çocukluk kavramına yüklenen anlamları kavrayabilme, Türkiye’de çocuk bilincinin ve anlayışının akademik alanlarla birlikte toplum katmanlarında yaygınlaştırma,.
- Çocuk hakları konusunda fikir sahibi olmak, Ulusal ve uluslararası mevzuatta yer alan çocuk haklarına ilişkin sözleşme ve yasal düzenlemeleri yorumlayabilme,
- Çocuk haklarıyla ilgili yasal düzenlemeler, merkezi, yerel, resmi ve sivil örgütlenmelerin önemini ve işleyişini kavrayabilme
- Çocuklara ve çocukla çalışanlara tanıtım, eğitim ve bilgilendirme çalışmaları yapma, danışmanlık hizmeti verebilme,
- Çocuk haklarının tanınması, uygulanması ve geliştirilmesi için teorik ve uygulamaya yönelik çalışmalar yapma,
- Çocuklara yönelik risklerin üstesinden gelebilmek için, çocuk hakları alanında çalışan kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, sivil toplum örgütleri ve gönüllüler ile işbirliği ve eşgüdüm içinde çalışmak ve bu ortak çalışma zeminini geliştirebilme,
- Çocukluğunu yaşayabilmesi için onu koruyacak, kendisini geliştirme ve ifade edebilme ortamlarında gelişimini sağlayacak değer, ölçüt ve anlayışın hayata geçirilmesine katkı sağlayabilme,
- Çocuk hakları ve kültürünün yoğun olduğu toplumlardaki çocukluk bilinci, çocukların ihtiyaçları ve haklarıyla ilgili uygulamaları transfer edebilme,
- Çocukla ilgili sorunlara dikkat çekme ve çözüm önerileri geliştirebilme,
- Çocuk ve çocuk haklarıyla ilgili sosyal, psikolojik, kültürel ve politik yaklaşımları analiz edebilme,
- Çocuklarla ilgili kurumların yönetsel yapılarını analiz etme ve alternatiif modeller geliştirebilme,
- Tüm çocukların beslenme, eğitim, sağlık, oyun, gelişim vb. haklarına yönelik ulusal ve uluslararası örgütlenmeleri tanımak ve örgütlenme kültürüne katkıda bulunma, ,
- Çocukların gelişim özellikleri yanında kültür ve sanatını tanıma, onların sanatsal ve kültürel gelişimine katkı sağlayacak projeler geliştirebilme,
- Çocukların aile içinde, okulda ve yaşamın diğer alanlarında yaşadıkları sorunlar yanında beklentilerini belirleme ve çözüm yolları üretme becerileri geliştirme,.
- Çocukları bedensel ve ruhsal gelişimlerinin sağlanması ve korunmasında adanmışlık düzeyinde tutum geliştirebilmektir.
